Zanim omówię różnice między obiema formami pozyskiwania dodatkowych funduszy, odpowiedzieć sobie trzeba na bardzo istotne pytanie. W jakim celu potrzebujemy kredytu/pożyczki? Jeśli w celu konsumpcyjnym – polecam zamknięcie artykułu, to nigdy nie jest dobra decyzja. Jeśli natomiast potrzebujemy zastrzyku gotówki na inwestycję lub rozwój, to zupełnie inna kwestia.
Wspólnym elementem obu pojęć jest oczywiście ich efekt końcowy. W obu przypadkach zostajemy z dodatkowym zastrzykiem gotówki. Różnicą jest natomiast charakter obu zobowiązań. Pożyczki może nam udzielić dowolny podmiot, w tym osoba prywatna, kredyt natomiast jest domeną banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
Pożyczki dotyczą niewielkich kwot, kredyty zaś z reguły kwot większych.
To czym właściwie jest kredyt?
W skrócie – jest to zobowiązanie udzielane kredytobiorcy przez instytucję finansową, uprawnioną do podejmowania czynności bankowych. Zakłada on udostępnienie kredytobiorcy określonej w umowie kredytowej kwoty środków pieniężnych. Ten zaś zobowiązany jest określoną kwotę zwrócić, podwyższoną o odsetki.
Nim tak się jednak stanie SKOK lub bank zbada zdolność kredytową przyszłego kredytobiorcy. Jest ona zależna od wysokości regularnych wpływów z tytułu dochodów oraz zobowiązań finansowych m.in. comiesięcznych opłat, utrzymania samochodu czy też opłacania alimentów. Jeszcze do niedawna brana pod uwagę była również historia kredytowa potencjalnego klienta, w aktualnej chwili mało który bank bierze ją pod uwagę. Wiele wskazuje jednak, że wraz z postępującą cyfryzacją wszystkich aspektów życia będzie ona ponownie brana pod uwagę. Całość transakcji zawiera się w formie umowy kredytowej.
Czym w takim wypadku jest pożyczka?
Można powiedzieć, że jest to uproszczona wersja kredytu (Kredyt Light). Dotyczy ona mniejszych sum pieniężnych, same zasady jej udostępniania są ujęte w Ustawie o kredycie konsumenckim. Udzielającym pożyczki może być dowolna osoba lub instytucja posiadająca pożądaną kwotę. Formalne pożyczki przekazywane są na podstawie umowy pożyczkowej. Formalne, bo możemy zawsze pożyczyć potrzebną kwotę np. od rodziny, bez spisywania umowy ale bywają przypadki, że może to tylko dołożyć kłopotów w dłuższej perspektywie.
Jakie są zatem najważniejsze różnice i podobieństwa między kredytem a pożyczką?
Jak już na wstępie zaznaczyłem, efektem końcowym w obu przypadkach jest udostępnienie jednej stronie przez drugą pożądanej kwoty pieniędzy, na podstawie umowy zawartej ustnie lub na piśmie. To jak podobieństwa mamy z głowy przejdźmy do ważniejszej części, różnic między obiema formami.
Kredytu udzielić mają prawo jedynie instytucje bankowe i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOKi).
Instytucje te mogą również oferować pożyczki. Do udzielenia pożyczek uprawnione są wszelkie podmioty gospodarcze, osoby fizyczne, osoby prawne oraz pozostałe instytucje (np. szkoła może udzielić pożyczki swojemu pracownikowi, odejmując następnie pożyczoną kwotę w formie rat z wynagrodzenia za pracę) tak długo jak pożyczkodawca jest rzeczywistym właścicielem pożyczanej kwoty. W oparciu o to funkcjonują wszelkiego rodzaju firmy pożyczkowe np. parabanki czy firmy udzielające tzw. chwilówek. Mogą one prowadzić swoją działalność i udzielać pożyczek w oparciu o posiadany kapitał własny, który nie pochodzi jednocześnie z kredytu.
Kolejną istotną różnicą między kredytem a pożyczką jest fakt, że w przypadku pożyczki termin spłaty zobowiązania nie musi być z góry ustalony pomiędzy stronami, inaczej sytuacja wygląda przy kredycie gdzie taki zapis musi znaleźć się w umowie kredytowej. Kosztem udzielenia kredytu jest najczęściej prowizja oraz oprocentowanie naliczone od wysokości udzielonego kredytu, pożyczka natomiast może być nawet nieodpłatna co widać na przykładzie wszelkich promocji na pierwsze pożyczki.
Najbardziej widoczna różnica jest w kwestii wymaganych do spełnienia formalności. W przypadku pożyczki kwestie formalne są zredukowane do absolutnego minimum, umowę możemy zawrzeć w banku, firmie pozabankowej, lub z przyjacielem, bądź rodziną.
Podczas procesu udzielania kredytu bank lub SKOK przeprowadza proces weryfikacji zdolności i wiarygodności kredytowej klienta, niestety może on trwać nawet kilka tygodni i będzie wymagał dostarczenia dodatkowych dokumentów. Zależne jest to od wielu czynników m.in. wnioskowanej kwoty, historii kredytowej czy też rodzaju kredytu o jaki się ubiegamy.
Kwestie prawne w przypadku kredytu reguluje Prawo Bankowe, pożyczki natomiast zapisy Kodeksu Cywilnego.
Z tego też powodu instytucje pozabankowe czy też firmy pożyczkowe często reklamują się hasłami w stylu “u nas pożyczka bez zaświadczeń” albo “nie sprawdzamy BIK”. Nie robią tego, bo prawnie nie są do tego zobowiązani a nie dlatego, że tak bardzo dbają o klientów.
Okres kredytowania, w przypadku kredytu może on wynosić nawet do 50 lat, pożyczka zaś może być udzielona na maksymalnie 2 lata. W przypadku kredytu, z wyjątkiem kredytu gotówkowego, w umowie mamy jasno określony cel na który wnioskujemy, w przypadku pożyczki uzyskane fundusze możemy przeznaczyć na dowolny cel.
Dodatkową, mniej istotną różnicą jest forma przekazanej kwoty. Po uzyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej, bank przelewa udzieloną kwotę na wskazany numer konta, pożyczkę zwykle możemy uzyskać w gotówce.